Η Εργοθεραπεία είναι μια σημαντική επιστημονική ειδικότητα με πυρήνα της παρέμβασής της τη θεραπεία μέσω στοχευμένων στις δυσκολίες δραστηριοτήτων. Στον Παιδιατρικό τομέα, ο Εργοθεραπευτής αξιολογεί αναπτυξιακά, τομείς όπως οι δραστηριότητες καθημερινής ζωής (ένδυση, προσωπική υγιεινή, σίτιση κα), οι κινητικές και γνωστικές δεξιότητες, το παιχνίδι, οι κοινωνικές δεξιότητες καθώς και η συμπεριφορά και αλληλεπίδραση του παιδιού. Με βάση την αξιολόγηση και σε συνδυασμό με τις πληροφορίες που συλλέγονται από το περιβάλλον του παιδιού (οικογενειακό, σχολικό), ο Εργοθεραπευτής καταρτίζει ένα εξατομικευμένο πρόγραμμα παρέμβασης, το οποίο μέσα από διάφορες δομημένες δραστηριότητες, παιχνίδια καθώς και χρήση πληθώρας εξειδικευμένων μεθόδων (αισθητηριακή ολοκλήρωση, Floortime, Teacch κα), στοχεύει στην αναχαίτιση των δυσκολιών και στην κατάκτηση του μέγιστου δυνατού επιπέδου λειτουργικότητας και αυτονομίας σε όλους τους τομείς που εμπλέκεται ένα παιδί στην καθημερινότητά του.
Πως βοηθάει η Εργοθεραπεία
Η Εργοθεραπεία μπορεί να βοηθήσει ένα παιδί σε διάφορους τομείς ανάλογα με τις ανάγκες του, την ηλικία του και τη φύση των δυσκολιών του. Ενδεικτικά αναφέρουμε μερικές παρακάτω.
Δυσγραφία. Το παιδί με δυσγραφία κάνει ανομοιόμορφα γράμματα, με λάθος κατεύθυνση, δεν τηρεί τις αποστάσεις ανάμεσα στις λέξεις, δυσκολεύεται να γράψει πάνω στη γραμμή και συχνά μέσα στη ίδια πρόταση χρησιμοποιεί κεφαλαία και μικρά γράμματα με αποτέλεσμα το γραπτό του να είναι δυσανάγνωστο. Η εργοθεραπεία βοηθάει το παιδί να αναπτύξει τις κατάλληλες δεξιότητες ώστε να βελτιωθεί η γραφή του και να μπορέσει να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις του σχολείου.
ΔΕΠΥ. Η Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής-Υπερκινητικότητα χαρακτηρίζεται κυρίως από δυσκολία στη συγκέντρωση, αυξημένη κινητικότητα και παρορμητικότητα. Η εργοθεραπεία μέσα από κατάλληλα δομημένες δραστηριότητες βοηθάει το παιδί να παραμείνει συγκεντρωμένο, να ολοκληρώσει μία δραστηριότητα και να ελέγξει την παρορμητικότητα και την υπερκινητικότητά του ώστε να ανταποκρίνεται κατάλληλα σε διάφορες καθημερινές συνθήκες.
Αυτισμός. Ο αυτισμός ανήκει στις διάχυτες αναπτυξιακές διαταραχές με δυσκολίες σε διάφορους τομείς της ανάπτυξης. Η εργοθεραπεία βοηθάει και εκπαιδεύει ώστε το παιδί να ανταποκρίνεται σε δυσκολίες αυτοφροντίδας, αισθητηριακής επεξεργασίας, αισθητηριακής ρύθμισης (sensory modulation), αυτορρύθμισης (self-regulation), πράξεις κινητικής μίμησης, λειτουργικού παιχνιδιού, κοινωνικής συμμετοχής, συμμετοχής στην εκπαιδευτική διαδικασία και απόδοσης στην εργασία.
Υπάρχουν διάφορα εργοθεραπευτικά εργαλεία που χρησιμοποιούνται στον αυτισμό με πιο γνωστό αυτό της Αισθητηριακής Ολοκλήρωσης (Sensory Integration) (Case Smith & Miller, 1999, Walting, Deitz, Κάννη & McLaughlin, 1999). Οι δυσκολίες στην αισθητηριακή επεξεργασία μπορεί να συνδέονται με κάποιες συμπεριφορές όπως τις αρνητικές αντιδράσεις σε δυνατούς ήχους, στο άγγιγμα, στην υφή κάποιον ρούχων ή φαγητών, στο λούσιμο τον μαλλιών, στο μπάνιο, στο κούρεμα κλπ. Αυτές οι δυσκολίες μπορούν να επηρεάσουν την ικανότητα δημιουργίας κοινωνικών σχέσεων, την ομαλή ένταξη στο καθημερινό περιβάλλον (π.x. τάξη, παιδική χαρά) καθώς και την εκμάθηση κοινωνικών κανόνων.
Πότε ένα παιδί χρειάζεται Εργοθεραπευτική αξιολόγηση
Εάν το παιδί σας παρουσιάζει κάποιες από τις παρακάτω δυσκολίες, θα πρέπει να ζητήσετε μια εργοθεραπευτική αξιολόγηση:
– Δυσκολεύεται να αυτοεξυπηρετηθεί
– Έχει μειωμένο μυϊκό τόνο
– Είναι αδέξιο – Πέφτει εύκολα
– Τρακάρει πάνω σε άλλους ή σε έπιπλα
– Δυσκολεύεται να υπολογίσει την θέση του σώματός του στον χώρο
– Δεν του αρέσει να χοροπηδάει, να τρέχει ή να κάνει κούνια
– Δυσκολεύεται να ζωγραφίσει μέσα σε γραμμές, να κάνει παζλ, να κόψει με το ψαλίδι
– Είναι υπερκινητικό, δεν μπορεί να ησυχάσει
– Είναι πολύ ευαίσθητο σε οσμές, γεύσεις , θορύβους ή αγγίγματα
– Αποφεύγει την παιδική χαρά
– Έχει δυσκολίες στο φαγητό, λερώνεται υπερβολικά ή δεν τρώει κάποιες βασικές τροφές
– Δεν μπορεί να συγκεντρωθεί ή συγκεντρώνεται υπερβολικά σε μια δραστηριότητα με αποτέλεσμα να μην μπορεί να μεταβεί σε άλλη
– Χρειάζεται περισσότερη εξάσκηση από άλλα παιδιά για να μάθει καινούρια πράγματα
– Αντιστρέφει γράμματα και αριθμούς, δεν αφήνει διάστημα μεταξύ των γραμμάτων και λέξεων όταν γράφει
– Ο γραφικός του χαρακτήρας είναι πολύ κακός
– Κουράζεται εύκολα κατά την σχολική του εργασία
– Δυσκολεύεται να ακολουθήσει προφορικές οδηγίες